Η ΝΕΠΑ (Ναυτιλιακή Εταιρεία Πλοίων Αναψυχής) θεσπίστηκε με τον νόμο 3182/2003, ο οποίος τροποποιήθηκε και ουσιαστικά καταργήθηκε με τον νέο νόμο 4926/2022 που ήρθε για να εκσυγχρονίσει το θεσμικό πλαίσιο για την δραστηριοποίηση των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και των τουριστικών ημερόπλοιων.
Με τον νέο νόμο πλέον αποσαφηνίζονται πλήρως όλες οι έννοιες γύρω από το κομμάτι της εκμετάλλευσης πλοίων αναψυχής.
Η ΝΕΠΑ είναι εμπορική εταιρεία και έχει ως αποκλειστικό σκοπό την κτήση κυριότητας, την εκμετάλλευση ή και τη διαχείριση πλοίων αναψυχής, ή δεύτερης κατηγορίας του άρθρου 3 του ν.27/1975 με Ελληνική ή ξένη σημαία που χαρακτηρίζονται ως επαγγελματικά.
Έχει τα πλεονεκτήματα των κεφαλαιουχικών εταιρειών Α.Ε, Ι.Κ.Ε. κλπ και η ευθύνη των εταίρων περιορίζεται στο ποσό της εισφοράς τους στο κεφάλαιο και δεν επεκτείνεται στην ατομική τους περιουσία.
Κεφάλαιο:
Ελάχιστο εταιρικό κεφάλαιο για την ίδρυση της Ν.Ε.Π.Α. ορίζεται το ποσό των δέκα χιλιάδων ευρώ (10.000,00€).
Τα επαγγελματικά σκάφη, πέραν των υποχρεώσεων που έχουν οι Ελληνικές επιχειρήσεις, υπόκεινται και σε επιπλέον ειδικές υποχρεώσεις
Ο νόμος επιτρέπει τη σύσταση εταιρειών και άλλης νομικής μορφής, εκτός από ΝΕΠΑ, για την εκμετάλλευση ή διαχείριση σκαφών αναψυχής, είναι όμως πιθανό να μην παρέχονται τα ίδια πλεονεκτήματα με τα αντίστοιχα της σύστασης ΝΕΠΑ.
Φορολογικά πλεονεκτήματα Ν.Ε.Π.Α.
Οι Ν.Ε.Π.Α. απαλλάσσονται από κάθε φόρο, τέλος και οποιαδήποτε άλλη επιβάρυνση υπέρ του Δημοσίου, εκτός τελών χαρτοσήμου:
α) Απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος των κερδών της εταιρείας.
β) Απαλλάσσονται από τον φόρο μερισμάτων στην περίπτωση διανομής των κερδών.
γ) Απαλλάσσονται από κάθε φόρο πλην ελαχίστων εξαιρέσεων όπως ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου στην περίπτωση αύξησης εταιρικού κεφαλαίου (0,5% αυτή την στιγμή).
Γενικά η ΝΕΠΑ είναι η πιο συμφέρουσα νομική μορφή Ελληνικής εταιρείας από πλευράς φορολογίας.
Επίσης μέσω της ΝΕΠΑ τα σκάφη αναψυχής λόγω της Ελληνικής σημαίας έχουν πρόσβαση και ελευθερία κινήσεων σε τεράστιο αριθμό λιμανιών ανά τον κόσμο.
Λογιστικά αρχεία ΝΕΠΑ:
Οι Ν.Ε.Π.Α. που είναι πλοιοκτήτριες έχουν υποχρέωση να τηρούν στην ελληνική γλώσσα απλογραφικά βιβλία (βιβλίο εσόδων εξόδων), να εκδίδουν, να λαμβάνουν και να φυλάσσουν τα προβλεπόμενα από τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα αρχεία και στοιχεία και να υποβάλλουν τις αντίστοιχες δηλώσεις
Οι Ν.Ε.Π.Α. που διαχειρίζονται ή εκμεταλλεύονται επαγγελματικά πλοία αναψυχής που ανήκουν σε τρίτους, τηρούν διπλογραφικά βιβλία (Γ’ κατηγορίας) και έχουν όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα.
Με τον νέο νόμο προβλέπονται πλέον ρητά τα εξής:
1) Προβλέπεται πλέον η τήρηση στην (Α.Α.Δ.Ε.) του ηλεκτρονικού Μητρώου πλοίων αναψυχής και τουριστικών ημερόπλοιων με τίτλο «e – Μητρώο Πλοίων» και καθορίζονται οι κατηγορίες πλοίων που έχουν υποχρέωση καταχώρισης σε αυτό. (Kατά τα ισχύοντα, τηρείται στην Α.Α.Δ.Ε. ηλεκτρονικό «Μητρώο τουριστικών πλοίων και μικρών σκαφών»)
2) Αλλάζουν οι όροι για την εκμετάλλευση επαγγελματικών πλοίων αναψυχής, καθώς και οι απαγορεύσεις για τη δραστηριοποίησή τους και οι δικαιούχοι εκναύλωσης των πλοίων αυτών. Επιτρέπεται η μίσθωση ιδιωτικού πλοίου αναψυχής άνευ απόπλου, αλλά πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις που απορρέουν από την φορολογική νομοθεσία.
3) Ο τρόπος υπολογισμού του ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης ανά τριετία των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής, παραμένει σχεδόν ίδιος αλλά χορηγείται κατ’ εξαίρεση παράταση για λόγους ανωτέρας βίας καθώς και το ευεργέτημα μείωσης των ημερών αναλόγως της ηλικίας του πλοίου. Επίσης παρέχεται η δυνατότητα αναστολής της δραστηριότητας του επαγγελματικού πλοίου αναψυχής που είναι καταχωρημένο στο e – Μητρώο Πλοίων, για το οποίο συντρέχει η υποχρέωση συμπλήρωσης ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης.
4) Αποσαφηνίζονται οι φορολογικής και τελωνειακής φύσεως υποχρεώσεις των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής, στην περίπτωση που δεν συμπληρώνουν τον ελάχιστο αριθμό ημερών ναύλωσης καθώς και σε κάθε περίπτωση εκούσιας ή αυτοδίκαιης παύσης της επαγγελματικής δραστηριότητας. Συγκεκριμένα, υποχρεούνται στην απόδοση: i) του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) για την εισαγωγή ή την απόκτηση του πλοίου και ii) των αναλογούντων δασμών, του Φ.Π.Α, του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) ή του φόρου κατανάλωσης των καυσίμων, λιπαντικών και λοιπών αγαθών και υπηρεσιών, για τους οποίους έτυχαν απαλλαγής καθώς και των λοιπών συνεισπραττόμενων επιβαρύνσεων. (άρθρα 1 – 7)
5) Αποσαφηνίζονται τα θέματα σχετικά με τη δραστηριοποίηση στην Ελλάδα πλοίων αναψυχής ανεξαρτήτως σημαίας, χαρακτηρισμένων ως επαγγελματικών σύμφωνα με το δίκαιο άλλης χώρας. Εδώ να πούμε ότι απαιτείται «Άδεια εκναύλωσης ορισμένης ισχύος επαγγελματικού πλοίου αναψυχής αναγνωρισμένου σύμφωνα με το δίκαιο άλλης χώρας», η οποία εκδίδεται ηλεκτρονικά μέσω της εφαρμογής «e-CharterPermission» και εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι οριζόμενες προϋποθέσεις, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η καταβολή του αναλογούντος ειδικού τέλους υπέρ του Δημοσίου και η καταβολή του Φ.Π.Α. που αναλογεί σε ποσοστό εβδομήντα τοις εκατό (70%) επί του ναύλου. Σε περίπτωση ναύλωσης χωρίς να κατοχυρώνεται το δικαίωμα δραστηριοποίησης, οφείλονται ο αναλογών Φ.Π.Α. και οι λοιπές επιβαρύνσεις. Επίσης θεσπίζεται το ειδικό τέλος υπέρ του Δημοσίου, με την ονομασία «Τέλος Επαγγελματικού Πλοίου Αναψυχής σύμφωνα με το Δίκαιο Άλλης Χώρας».
6) Γίνεται σαφής αναφορά σχετικά με τη στελέχωση επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και τουριστικών ημερόπλοιων, όσον αφορά: i) την οργανική σύνθεση του πληρώματος αναλόγως του μήκους και της μεταφορικής ικανότητας και ii) την υπαγωγή στην κοινωνική ασφάλιση (e-Ε.Φ.Κ.Α.) του πλοίαρχου ή κυβερνήτη, του πληρώματος και του βοηθητικού προσωπικού των πλοίων που δεν φέρουν την ελληνική σημαία, υπό την επιφύλαξη της ενωσιακής νομοθεσίας, εφόσον το πλοίο φέρει σημαία κράτους – μέλους της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ.
7) Προκύπτουν και οι λοιπές υποχρεώσεις των προαναφερόμενων πλοίων αναφορικά με την υποχρέωση: i) καταχώρισης των στοιχείων του ναυλοσύμφωνου στις ηλεκτρονικές εφαρμογές «e – ναυλοσύμφωνο» και «e – CharterPermission», κατά περίπτωση, με υποχρέωση τήρησης έγχαρτου ναυλοσύμφωνου επί του πλοίου, ii) τήρησης κατάστασης επιβαινόντων και ηλεκτρονικής καταχώρισης των απαιτούμενων στοιχείων, iii) λήψης άδειας απόπλου και δήλωσης κατάπλου κ.λπ.
8) Υπάρχει πλέον η δυνατότητα στα επαγγελματικά πλοία αναψυχής, για το χρονικό διάστημα που δεν εκτελούν σύμβαση ολικής ναύλωσης ή δεν τελούν σε καθεστώς ιδιόχρησης, να εκτελούν, κενά επιβατών και χωρίς να αίρεται ο επαγγελματικός τους χαρακτήρας, τις οριζόμενες κινήσεις εντός της ελληνικής επικράτειας, με τις ρητά προβλεπόμενες απαλλαγές από τον δασμό, τον Ε.Φ.Κ. των καυσίμων και των λιπαντικών με τα οποία αυτά εφοδιάζονται καθώς και τον Φ.Π.Α., κατά τα ειδικότερα οριζόμενα.
9) Ρυθμίζονται τα θέματα για την ασφάλιση των πλοίων αναψυχής και τουριστικών ημερόπλοιων.
10) Προβλέπεται η δημιουργία ηλεκτρονικής εφαρμογής στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με τον τίτλο «e – CharterPermission», σε διασύνδεση με το «e – Μητρώο Πλοίων» και τα λοιπά πληροφοριακά συστήματα της Α.Α.Δ.Ε., για την ηλεκτρονική έκδοση της άδειας εκμετάλλευσης πλοίων αναψυχής χαρακτηρισμένων ως επαγγελματικών σύμφωνα με το δίκαιο άλλης χώρας και την απόδοση και πληρωμή του Τ.Ε.Π.Α.Δ.Α.Χ.
11) Καθορίζονται ρητά και εξορθολογίζονται οι ποινικές και διοικητικές κυρώσεις που επιβάλλονται για κάθε παράβαση των προτεινόμενων κατά τα ανωτέρω διατάξεων.
– Ειδικότερα, μεταξύ άλλων, προβλέπονται: i) η υποβολή ηλεκτρονικού παραβόλου ποσού ίσου με αυτό που ορίζεται στην μνημονευόμενη κ.υ.α., ήτοι 75 ευρώ (αντί του διπλάσιου που ισχύει), σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής έντυπης αίτησης για καταχώρηση μεταβολής στοιχείων πλοίου ήδη καταχωρημένου στο «e – Μητρώο Πλοίων»
– η επιβολή προστίμου ποσού:
– διπλάσιου αυτού που ορίζεται στη μνημονευόμενη κ.υ.α., ήτοι 150 ευρώ, σε περίπτωση διαπίστωσης της μη καταχώρησης μεταβολής στοιχείων πλοίου, ήδη καταχωρημένου στο «e – Μητρώο Πλοίων»,
– – 20.000 ευρώ (αντί 10.000 ευρώ που ισχύει) έως και 500.000 ευρώ, σε περίπτωση διαπίστωσης εκτέλεσης σύμβασης ναύλωσης από επαγγελματικό πλοίο αναψυχής που δεν κατοχυρώνει δικαίωμα δραστηριοποίησης,
– – 500 ευρώ (αντί 300 ευρώ που ισχύει), στον πλοίαρχο ή στον κυβερνήτη, σε περίπτωση διαπίστωσης μη τήρησης των υποχρεώσεων για τήρηση κατάστασης επιβαινόντων και λήψης άδειας απόπλου και δήλωσης κατάπλου ιδιωτικού πλοίου αναψυχής,
– – 50 ευρώ, σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης περί κατοχής επί του πλοίου του απαιτούμενου πιστοποιητικού ασφάλισής του,
– – 150 ευρώ ανά μέτρο ολικού μήκους του πλοίου, σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης ασφάλισης πλοίου αναψυχής ή επαγγελματικού τουριστικού ημερόπλοιου,
– – 100 ευρώ ανά μέτρο ολικού μήκους του πλοίου, σε περίπτωση εκτέλεσης πλου από πλοίο αναψυχής ή επαγγελματικό τουριστικό ημερόπλοιο το οποίο δεν διαθέτει ασφάλιση σε ισχύ,
– – 300 ευρώ για κάθε ελλείπουσα ημέρα ναύλωσης.
12) Ορίζεται ότι, οι Ν.Ε.Π.Α. αποτελούν κεφαλαιουχικές εταιρείες με νομική προσωπικότητα, οι οποίες ευθύνονται μόνο οι ίδιες για τα χρέη τους με την περιουσία τους, μπορούν δε να ιδρύονται και από ένα πρόσωπο (ιδρυτή) ή/και να καθίστανται μονοπρόσωπες.
13) Προβλέπεται ότι, σε περίπτωση παράλειψης της υποχρέωσης σύγκλησης της Γ.Σ. και της υποβολής του σχετικού πρακτικού στο Μητρώο Ν.Ε.Π.Α., προκαταβάλλεται ηλεκτρονικό παράβολο, υπέρ του Δημοσίου, ύψους χιλίων (1.000) ευρώ πριν την πρώτη επόμενη καταχώριση στο Μητρώο Ν.Ε.Π.Α.
14) Δεν επιτρέπεται, εφεξής, η μετατροπή εταιρείας άλλης νομικής μορφής σε Ν.Ε.Π.Α. [κατά τα ισχύοντα παρέχεται, υπό προϋποθέσεις, η δυνατότητα μετατροπής Ανωνύμων Εταιρειών (Α.Ε.) και Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.) σε Ν.Ε.Π.Α.]
15) Έχουμε πλέον δυνατότητα οι Ν.Ε.Π.Α. να εκμεταλλεύονται πλοία δεύτερης κατηγορίας του άρθρου 3 του ν.27/1975 και να συντάσσουν συνοπτική κατάσταση αποτελεσμάτων.
